Genleriniz yaşlanma sürecinizin hızını belirler. İçsel yaşlanma doğal yaşlanma süreci olarak da tanımlanabilir. Bu, yirmili yaşların ortasından başlayarak ilerleyen bir süreçtir. Cilde güç ve esneklik sağlayan yapı taşlarından kolajen ve elastin sentezi azalır. Cildin doğal yenilenme hızı yavaşlar.
İçsel (Genetik) Yaşlanma
İçsel yaşlanma sonucunda deride şu belirtiler ortaya çıkar;
İnce kırışıklıklar,
İnce ve saydam deri,
Destek yağ dokusu kaybı sonucunda yanaklarda ve göz kenarlarında çökmeler,
El üzeri ve boyunda elastikiyet kaybı, sarkma,
Deri kuruluğu ve kaşıntı,
Saç renginde grileşme ve beyazlama,
Saç kaybı,
Menopoz sonrası istenmeyen tüylerde artış,
Tırnaklarda incelme.
Dışsal (Çevresel) Yaşlanma
Dışsal faktörler genetik yaşlanma sürecini hızlandıran etkenlerdir. En önemli dışsal etken güneş (ultraviyole) hasarıdır. Bunun yanı sıra tekrarlanan mimikler, yerçekimi, uyuma şekli ve sigara da yaşlanma sürecini etkilemektedir.
Güneş
Güneşe bağlı yaşlanma ya da dermatolojik tanımla ‘foto yaşlanma’, yıllar içinde kronik hasar şeklinde karşımıza çıkar. Hücresel DNA yapısı zarar görür. Cildin kendini yenilemesi yavaşlar. Kolajen parçalanır ve kolajen sentezi bozulur. Güneş, elastin yapısına da zarar verir. Deri elastikiyeti belirgin şekilde azalır.
Günlük olarak güneş koruyucusu kullanılmadığında yıllar içinde biriken güneş hasarı deride;
Çillenme artışı,
Yaşlanma lekeleri,
Yüzde kılcal damarlanma,
Deride kabalaşma ve sarkma,
İnce kırışıklıklar,
Aktinik keratoz (deri kanseri öncüsü olarak kabul edilen kalın, kabuklu, pembe-kırmızı oluşumlar)
Deri kanseri oluşumu şeklinde görülebilir.
Güneşe bağlı deri yaşlanmasını belirleyen faktörler:
1) Deri rengi ve derideki melanin miktarı,
2) Kişinin uzun süreli ya da şiddetli güneş ışığına maruz kalmasıdır. Beyaz ciltli kişiler güneş hasarına ve güneşe bağlı yaşlanmaya daha yatkınlardır. Solaryum da foto yaşlanmayı hızlandırmaktadır.
Sigara
Sigara kullanımı vücudumuzda genel yaşlanma sürecini hızlandıran biyokimyasal değişikliklere neden olur. On yıldan uzun süre günde ortalama 10 sigara içen kişilerde deri yaşlanması hızlanmıştır. Sigara dumanı derimizi besleyen damarları daraltır. Oksijen ve A vitamini gibi gerekli besinlerin deriye ulaşmasını azaltır. Sigara, kolajen ve elastinin yapısını da bozar. Sonuç olarak cilt erken sarkar ve kırışır. Sigara içerken kullanılan mimikler de kırışıklık oluşumu arttıran etkenlerdir.
Mimikler
Mimikler, uzun vadede ince çizgi ve kırışıklıklara neden olurlar. Mimik yaptığımızda yüz kaslarımızı kullanırız. Bu sırada deride geçici çizgilenmeler oluşur. Yıllar içinde cildimiz esnekliğini yitirdiğinden, her gün tekrarlanan mimikler sonucunda yüzeyde kalıcı kırışıklar meydana gelir.
Yer Çekimi
Yer çekiminin derimizdeki olumsuz etkileri yıllar içinde artar. Ellili yaşlarda cildin esnekliği belirgin olarak azalır. Yer çekimine bağlı olarak burun ucu düşer, kulaklar uzar, gözkapakları sarkar, üst dudak incelirken alt dudak belirginleşir.
Uyuma Pozisyonu
Yüzünü yastığa daya¤¤¤¤¤ uyuyan kişilerde yıllar içinde kırışıklıklar oluşur. Kadınlarda sıklıkla yanak ve çenede, erkeklerde alın bölgesinde görülürler. Sırtüstü uyuyan kişilerde yastığa bağlı kırışıklıklar oluşmaz.
SAĞLIKLI VE GENÇ GÖRÜNÜM İÇİN
Genetik yaşlanma sürecinizi durdurmak ya da yavaşlatmak olanaksızdır ancak, güneşten korunmak, sigara içmemek ve mimik yapmayı azaltmak erken yaşlanmayı önleyebilir.
Dermatoloji uzmanlarının güneşten korunma önerileri;
Bronzlaşmaya çalışmayın ve solaryum’ a girmeyiniz.
Saat 10-16 arasında güneşe çıkmayınız.
Gün içinde geniş kenarlı şapka, güneş gözlüğü ve uzun kollu beyaz giysiler giyininiz.
Yıl boyunca düzenli olarak güneş koruyucu kullanınız. Güneş koruyucunuz UVA ve UVB filtreleri ve minimum 15 koruma faktörü içermelidir. Güneş koruyucular dışarı çıkılmadan 15 dakika önce uygulanmalı, terleme ya da suyla temas sonrası tekrar sürülmelidir.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
Görünür belirtilerin azaltılması için Botox ve dolgu maddeleri injeksiyonu, lazerle cilt yenileme, kimyasal soyma, mikrodermabrazyon, mezolifting gibi işlemler yapılabilir, plastik cerrahi girişimlerden faydalanılabilir. Kişinin deri özelliklerine uygun dermatokozmetik ürün kullanımı tedavi başarısını arttıran bir faktördür. Deri yaşlanma belirtilerinin giderilmesinde ve doğru ürün seçiminde dermatoloji uzman görüşü alınmalıdır.