Azerbaycan’da 31 Mart günü Soykırımı Günü olarak kabul edilmektedir. Azerbaycanlıların Soykırımı, 200 yıl boyunca başta Ermeniler olmak üzere diğer halkların Azerbaycanlılara karşı giriştikleri katliamları ve Azerbaycanlılara karşı yürüttükleri acımasız siyaseti ifade eder. 26 Mart 1998 yılında, Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in bildirisi ile her yıl 31 Mart Azerbaycanlıların Soykırımı Günü olarak anılmaya başlanmıştır.

1813-1828 yılları Rusya ile İran arasında meydana gelen iki savaşın (1804-1813, 1826-1828) sonunda imzalanan Gülistan (12 Ekim 1813’te) ve Türkmençay (10 Şubat 1828’de) antlaşmaları Azerbaycan için kötü sonuçlar doğurmuş ve Azerbaycan’ın ikiye bölünmesine neden olmuştur. Azerbaycan’ın kuzeyi Rusya’nın, güneyi ise İran’ın yönetimine geçmiştir.

Rusya İç Savaşı’nda Bolşevik – Ermeni Devrimci Federasyonu ile Müsavat Partisi – Dikaya Tümeni arasında meydana gelen ve Mart Olayları olarak bilinen çatışma sırasında 31 Mart 1918 tarihinde Bakü’de yaşanan sivillerin ölümlerine dayanmaktadır.

Ermeni Devrimci Federasyonu, Bakü’nün denetimini elinde tutan Bolşeviklerin desteğiyle, Müsavat’a yönelik karşı devrimcileri bastırmak için askerî harekâtı başlatmıştır. Çatışma ve olayın sonucunda 3.000 – 12.000 kişi öldürülmüş ve kent içindeki cami, okul ve çeşitli mimari yapılar da büyük hasar görmüştür. Şamahı şehrinde 55.000 ve diğer şehirlerdeyse 35.000 Azerbaycanlı türlü işkencelere maruz kalarak katledilmiştir. (ölenlerin %70’i yaşlılar, kadınlar, ve çocuklar gibi savunmasız bireylerden oluşmaktaydı).

Bakü’den sonra Guba, Şamahı, Gence ve diğer kent ve bölgelere de yayılan kıyım, Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu‘nun bölgeye gelerek olaylara müdahale etmesiyle sona ermiştir.

Azerbaycan kaynaklarına göre, 31 Mart 1918 tarihinde Bakü’deki silahlı Ermeni grupları, kentin denetimini elinde tutan Bolşevik yönetiminin desteğiyle Azeri Türklerine yönelik karşı devrimcileri bastırma adı altında kıyım hareketi başlattı.

Kıyım hareketi, sadece birkaç gün içinde Bakü ve çevresinde 50 bin civarında Azeri Türkünün öldürülmesiyle sonuçlanırken, kent içindeki cami, okul ve çeşitli mimari yapılar da büyük hasar gördü.

Bakü’den sonra Şamahı ve Guba gibi diğer kent ve bölgelere de yayılan kıyım, Nuri Paşa komutasındaki Kafkas Türk İslam Ordusu’nun bölgeye gelerek müdahale etmesiyle sona erdi.

Bu süreçte, Doğu’nun ilk demokratik cumhuriyeti kabul edilen Demokratik Azerbaycan Cumhuriyeti‘nin merkezi de Gence’den Bakü’ye taşındı.

Mart-Nisan 1918 olayları, Azeri Türklerine yönelik Ermeni saldırılarının sadece bir kısmını oluşturuyor. Azeri Türkleri, gerek Çar Rusyası, gerekse Sovyetler Birliği döneminde merkezi yönetimin uygulamalarıyla bugünkü Ermenistan’ın bulunduğu tarihi topraklarından gruplar halinde çıkartıldı.

Son olarak 1980’lerde başlayan Ermeni saldırganlığı sonucu, bugünkü Azerbaycan topraklarının yaklaşık yüzde 20’si işgal edildi, bir milyona yakın Azeri Türkü halen mülteci konumunda yaşıyor.

31 Mart 1918 yılında Ermeniler başta Bakü olmak üzere Şamahı, Guba, Kürdemir, Salyan ve Lenkeran şehirlerinde büyük soykırımlar yapmıştır. Sadece bir gün içerisinde Bakü’de 12 bin Türk öldürülmüştür. Bazı dış kaynaklara göre bu sayı 25 bin civarındadır. Şamahı şehrinde öldürülen Türk sayısı 7 bindi. Azerbaycan’da Mart ayında devam eden katliam ve soykırımlar Eylül ayına kadar devam etmiş ve Nuri Paşa komutasındaki Kafkasya İslam Ordusu’nun duruma el koymasına kadar devam etmiştir.

Bu katliamlar sırasında toplam 50 bin Azerbaycan Türkü öldürülmüştür. Kafkasya İslam Ordusu ise 1.100 asker ve 30 subay şehit vermiştir. Bugün Azerbaycan’ın çeşitli yerlerinde bu askerler anısına şehitlikler yapılmıştır. Bu gün 31 Mart 1998 yılından itibaren Azerbaycan Türklerine karşı yapılan soykırım günü olarak anılmaktadır.