Arslan uçtu diye söylenir methi
Bu kutsal toprağın çocuğu Fethi
Bak “Fethiye” oldu sayende Megri
Arslanım, gölgende hürdür vatan.

Hava Kuvvetlerine pilot olarak katıldığı 1912 yılından şehit olduğu güne (27 Şubat 1914) kadar vatanı için üstün hizmetlerde bulunan ve uçuşla ilgili bir çok ilki gerçekleştiren Fethi Bey’in anısına, 1914 yılına kadar Muğla’nın “Megri” (Makri) adıyla anılan ilçesinin isminin “Fethiye” olarak değiştirilmesidir. Fethiyeliler ilçelerine Fethi Bey’in büstünü dikmişlerdir. Şair Behçet Kemal ÇAĞLAR’ın O’nun için yazmış olduğu dörtlük büstün kaidesinde yer almaktadır.

Yüzbaşı Fethi Bey ve Yüzbaşı Sadık Bey, onuncu etap olan Şam-Kudüs hattına kadar uçuşu başarıyla devam ettirmişler, ancak uçuşun onuncu etabını gerçekleştirmek üzere 27 Şubat 1914 günü Şam’dan havalandıktan kısa bir süre sonra Taberiye Gölü civarında Küfrühar Kayalıkları üzerinde uçak düşmüş, Yüzbaşı Fethi Bey ile Yüzbaşı Sadık Bey şehit olmuşlardır. Türk Hava Kuvvetlerinin ilk hava şehitleri olan Yüzbaşı Fethi Bey ve Yüzbaşı Sadık Bey’ in cenazeleri Şam’a getirilmiş ve Emeviye Camii’nde bulunan Selahaddin-i Eyyûbî Türbesi’nin yanına gömülmüşlerdir.

Şehit Pilot Yüzbaşı Mehmet Fethi Bey Kimdir?

Havacılık sektörünün ve uçak sanayiinin hızlı gelişiminin yanında uçağın etkin bir savaş aracı olarak dünya ordularında yer alması, Türk ordusunun da bu önemli ve güçlü silahı elde etmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu amaçla; uçak alınmasına ve bu uçağı kullanabilecek personel yetiştirilmesine karar verilmişti. Dönemin Harbiye ve Bahriye Nezaretlerinin yani bugünkü anlamda Milli Savunma Bakanlığı ile Deniz Kuvvetlerinin yayımlamış olduğu bildirilerle yaptığı havacılığa davet bildirisi birçok gönüllü ve istekli gencin katılımını sağlamıştır. Bu çağrıya gönüllü olarak koşanlardan birisi de Mehmet Fethi Bey’dir. Havacılığın temellerinin atılması için eğitim amacıyla ilk etapta Avrupa’ya gönüllülerden seçilerek gönderilenler olmuştur. Fethi Bey de Deniz Kuvvetlerinin Makina sınıfından havacı olması amacıyla seçilen ve Avrupa’ya eğitime gönderilen ilk grup havacılarındandır.

Mehmet Fethi Bey, Milâdi 1887 (Rûmî 1303) yılında İstanbul’da doğdu. İlkokulu Firuzağa İlkokulu’nda, orta tahsilini ise Salıpazarı Fevziye Ortaokulu’nda yaptıktan sonra 1901 yılında Deniz Çarkçı Lisesi’ne girmiştir. Buradan 1908 yılında mezun olan Mehmet Fethi Bey, Çarkçı Üsteğmen rütbesiyle fabrikaya tayin edilmiştir.

1910 yılında Hamidiye Kruvazöründe motor çarkçısı olarak görevlendirilmiş, ardından 1911 yılında silah tamir fabrikasına atanmıştır. Burada yaklaşık bir yıl görev yaptıktan sonra uçak makinisti olarak yetiştirilmek üzere 3 Temmuz 1912 tarihinde İngiltere’ye eğitime gönderilmiştir. Ancak uçuculuk konusunda büyük bir yeteneğe sahip olduğunun anlaşılması üzerine Üsteğmen Mehmet Fethi Bey, makinist eğitimi yerine pilotaj eğitimine alınmıştır. Eğitim gördüğü sıralarda Balkan Savaşı’nın çıkması nedeniyle pilotaj eğitimini tamamlayamadan yurda dönmüş ve Fen Kıtaları Genel Müfettişliğinde pilot olarak görevlendirilmiştir.

Balkan Savaşı’nda gösterdiği başarılar nedeniyle gümüş liyâkat madalyası ile ödüllendirilen Mehmet Fethi Bey, aynı zamanda Türk Hava Kuvvetleri tarihinde ilk savaş görevi alan sekiz Türk pilotundan biridir. Yine Türk Hava Kuvvetleri tarihinde (Şubat 1913) ilk gece uçuşunun yapılması, yine uçaklarda ilk bombanın kullanılması ve düşman hatları üzerinde havadan ilk defa (Bulgar hatları üzerine) bombanın atılması da 1913 yılında Balkan Savaşları sırasında Üsteğmen Fethi Bey tarafından gerçekleştirilmiştir.

14 Kasım 1913 tarihinde Hava Kuvvetlerinde ilk kol uçuş görevi gerçekleştirilmiş, uçuşu gerçekleştiren Yüzbaşı Fesa (EVRENSEV) liderliğindeki uçuş ekibinde Üsteğmen Fethi Bey de görev almıştır.

Mehmet Fethi Bey, 9 Ocak 1914 tarihinde Yüzbaşı rütbesine terfi etmiş ve aynı yıl Hava Kuvvetleri personeli arasından seçilerek oluşturulan ve iki uçuş ekibi tarafından gerçekleştirilmesi planlanan “İstanbul-Kahire” uçuşunun 1’inci Uçuş Ekibinde pilot olarak görevlendirilmiştir.

Türk Havacılık Tarihi’nde “İstanbul-Kahire Hava Seyahati” veya “İstanbul-Kahire Uçuşu” olarak yer alan bu uçuş, 8 Şubat 1914 günü her iki uçuş ekibinin Yeşilköy/İSTANBUL’dan havalanmalarıyla başlamıştır. “Muavenet-i Milliye” adını taşıyan Bleriot-11B tipindeki çift kişilik keşif uçağı ile uçuşa devam eden Pilot Yüzbaşı Mehmet Fethi Bey ve Raşid Yüzbaşı Sadık Bey (1’inci Uçuş Ekibi) uçuşun beşinci etabında 11 Şubat 1914 günü 4000 metre irtifadan Toros Dağları’nı aşarak Türk Hava Kuvvetlerinin ilk yüksek irtifa rekorunu elde etmişlerdir.

Bu iki kahraman havacının şehit olduğu Taberiye Gölü doğusunda “Ayn Gev” yakınında bir anıt yaptırılmıştır. Yine bu uçuşun kahramanlarının anısına 1914 yılında İstanbul’un Fatih semtinde bir anıt inşasına başlanmış ve söz konusu anıt 1916 yılında bitirilmiştir.