Bektaşilik ne demektir? Bu tarikat ne zaman kurulmuştur? Kurucusu kim? Osmanlı padişahları arasında bu tarikatı benimseyen ve de tarikat üyesi olan padişahlar kimlerdi? Bu gün fiilen bu tarikat var mıdır, yoksa kendi kendini kapatmış mıdır?
🔊 Bu yazıyı sesli dinle
Bektaşilik, Hacı Bektaş Veli tarafından kurulduğu söylenmesine rağmen esas teşekkül etmesi daha sonraya rastlamaktadır. Bektaşilik Anadolu’nun ortasında alimlerden uzak, şehirli insanladan uzak, ıssız bir köyde, köylüler ve yörükler arasında yayıldı. İlk başlarda göze bile çarpmadı. Ancak tamamıyle dal budak saldıktan sonra anlaşıldı. Bektaşilikte ehli beyte fazla sevgi gösterilir.

Osmanlıda yeniçeri ocağının kuruluşunda Hacı Bektaş Veli, dua ettiği için yeniçeriler onu pir olarak kabul etmişlerdir. Yeniçeri Ocağına Hacı Bektaş Ocağı denmesinin sebebi budur. Bu tarikatın Türkler arasında tutulmasının sebebi yeniçerilerle ilgisinin bulunmasıdır. Çeşitli gurupları bünyesinde barındırıyor olması tarikat mensuplarının halkla iç içe olması özellikle Bektaşi Edebiyatını oluşturan eserlerin Türkçe ve halkın anlayacağı üslupla yazılması Bektaşiliğin yayılmasında etkin rol oynamıştır.

Bektaşilik kurulduğu Anadolu sınırları içerinde kalmamış; Bulgaristan, Romanya, Sırbistan, Mısır, Arnavutluk, Macaristan’a kadar yayılmıştır. Bektaşilik başlıca iki kola ayrılır; Çelebiler ve Babağanlar diye. Bektaşilikte müritler muhiplik, dervişlik, babalık, mücerretlik, halifelik, olarak beş dereceye ayrılırdı.

Bektaşi tarikatının kendine özgü gelenekleri vardır. Bıyıklarını ve sakallarını uzatırlar. Karşılaştıkları zaman sağ ellerini kalplerinin üzerine koyarak birbirlerinin ellerini öperler. Başlarına 12 dilimli Taç giyerler. Göğüslerine teslim taşı adını verdikleri 12 dilimli bir taş asarlar. Hırka giyip kemer takarlar. Birbirlerine ömür boyu yardımcı olmak amacıyla yol kardeşi adını verdikleri bir arkadaş edinirler. Evli olan Bektaşiler boşanmazlar. Nasip kapanmasın diye kaşığı sofra üzerine yüz üstü bırakmazlar. Kapı eşiğine basmazlar. Bektaşi tekkelerinde icra edilen müzik genellikle halk musikisine çok yakındır.

Bektaşilik tarikatının sistemli bir yapıya kavuşması Balım Sultan zamanında olmuştur. Bektaşiliğin temel taşı olan Erkanname, Balım Sultan tarafından şekillendirilmiştir. Osmanlı içindeki Bektaşi yapılanması ve Osmanlı padişahlarının Bektaşi olup olmadığı her tarihte tartışma konusu olmuştur. Yeniçeri ocağının Bektaşi oluşu Hacı Bektaşi Veli’yi pir olarak kabul etmelerininde büyük etkisi olmuştur. Osmanlı’nın kuruluşunda Bektaşi tarikatının aktif rolü vardır. Hatta ilk üç padişahın Osman Gazi, Orhan Gazi ve 1nci Murat’ın ahi bektaşi inançlı oldukları da söylenir.

Osman Gazi babası ölünce kayı boyuna bey oldu. Yarhisar, Bileçik, İnegöl ve İznik’e saldırarak düşmanlarının topraklarını yağmaladı ve düşmanları onu Sultan Alaeddin’e şikayet ettiler. Sultan Osman’ı huzuruna çağırdı. Osman’ın heybetini görünce hayranlığını gizlemeden onu Hacı Bektaşi Veli’ye gönderdi Osman’ı gören Hacı Bektaşi Veli başındaki Elif Tacı çıkartarak Ona giydirdi. Ona kılıç kuşandırıp kendi kuşağını Osman’ın beline dolayarak önüne sofra yaydı ve dua ettikten sonra şunları söyledi; “Haydi bütün bu makamları al seni din düşmanlarıyla savaşmaya salıyor ve hünkar adımı sana veriyorum. Bu adı ve bütün bunları senin soyun taşısın”.

Bektaşiler arasında Osman Gazi ile birlikte Orhan Gazi, Yıldırım Beyazıt, 2nci Beyazıt, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman’ın ve Abdülaziz gibi padişahların da Bektaşi olduğuna dair bilgiler vardır.

Bu gün tarikat olarak faliyet göstermeyen tek tarikat olup 30 Kasım 1925’te Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması Kanunu çıktıktan sonra hala bu gün bile yaşantılarına devam eden o sahte tarikat ve de babadan oğula geçen menfaat tarikatlarıyla hiç bir alakası olmayan Bektaşilik dönemlerinde Osmanlının sınır bölgelerinin yılmaz bekçileriydi onlar.

Eğer bir kusurumuz oduysa affola. Herkese her zaman sağlıkla huzurla ve de mutlulukla. Mahmut Taylan Tüfek.