Taksim’de meydanı süsleyen meşhur Taksim Anıtı hakkında ne biliyoruz? Hiç orada yer alan heykellere yakından baktık mı? Acaba Atatürk, İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak dışındaki diğer askerler kimler? Taksim’deki Atatürk Anıtının yapılış hikayesini kaç kişi biliyor acaba?
🔊 Bu yazıyı sesli dinle
Bilhassa Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün vatanı emanet ettiği İstanbul’da yaşayan gençlerimizden Anıt 1925 senesinde İstanbul Milletvekili Hakkı Şinasi Paşa’nın başkanlığındaki komisyon tarafından heykeltraş Pietro Canonica’ya yaptırılmasına karar verilir.

Taş ve bronzdan yapılan heykelin tamamlanabilmesi 2,5 sene sürmüştür. Anıtın bir yüzü Cumhuriyet Türkiyesi’ni diğer yüzü ise Kurtuluş Savaşı’nı simgeler. Kurtuluş Savaşı’nda emperyalislere karşı mücadele ettigimizden dolayı o dönemin Sovyet Hükümeti lideri olan Lenin’in vermiş oldugu maddi ve manevi desteklerinden dolayı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün teşekkürü anıtla sembolleşir.

Gerek Kurtuluş Savaşı gerekse Cumhuriyet’in kuruluşunda Bolşeviklerin maddi ve manevi desteğine bir nebze teşekkür etmek için o iki generalin heykeli oraya konmuştu. Uzun süredir orada durmasına rağmen birçok kitap, dergi hatta ansiklopedilerde bile o iki generalin ismi yoktu.

Taksim Anıtı’nda, Atatürk’ün arkasında iki Sovyet generali duruyor; General Mihail Vasilyeviç Frunze ve Mareşal Kliment Yefremoviç Voroşilov. Anıtın yan yüzlerinde birer asker heykeli üstlerindeki madalyonlarda ise iki kadın heykeli portresi bulunmaktadir. Anıtın yan yüzlerinin ön kısmında ise su kurnaları bulunur.

O zamanın Taksim’i meydan falan değildi. Taksim, ismini Bentler’den gelen suları semtlere taksim eden (bölüştüren) maksem tesislerinden almıştı. Bir de 1940’ta yıktırılan Topçu Kışlası vardı. Dikilen anıt sayesinde Taksim kavşağı meydan hüviyetine kavuştu. Çevre düzenlemesi ve anıt kaidesi İtalyan mimar Guilio Mongeri tarafından yapıldı.

Projenin son taksidi ödenmediği için heykelin çevresi için düşünülen havuz yapılmaz ve heykel bu şekilde bırakılır. Bunun üzerine Gazi Mustafa Kemal Atatürk şöyle der; “Bir millet resim yapmaz, bir millet heykel yapmaz, bir millet tekniğin getirmiş olduğu yeniliklere ilgi duymazsa o milletin ileri milletler seviyesine gelmesi mümkün degildir ve de o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur”.
Taylan Tüfek